Orta gelirliye
yönelik yeni konut kampanyasının finansmanına ilişkin düzenlemelerin yer aldığı
yasa teklifi Meclisi Genel Kurulu'nda kabul edildi.
Yasayla, ilk üç yılda taksitin hane halkı gelirinin yüzde 30'unu aşan kısmı kadar destek sağlanacak. Cumhurbaşkanı bu oranı ve destek süresini değiştirmeye yetkili olacak.
Konut satış bedelinin yüzde 5'i müteahhit firmadan alınıp kredi veren bankaya aktarılacak. Böylece kredi kullanan kişinin ödediği taksit tutarının azaltılması sağlanacak. Müteahhit firma desteği Cumhurbaşkanı kararıyla 3 yıla kadar uzatılabilecek.
Yasayla, kampanyadan sonra fiyat artışı yaptığı tespit edilenlere verilecek cezalar da belirlendi. Yanlış değerleme yapan firmalara cezalar 10 kat artırılarak uygulanacak. Konut bedelinin en az yüzde 10'u kadar ceza kesilebilecek. Konutu alan da hatalı değerleme tespit edilirse kredinin yüzde 5'i kadar ceza ödeyecek.
Bu şartlarla 31 Aralık 2023'e kadar konut kredisi verilecek. Cumhurbaşkanı bu süreyi bir yıl uzatabilecek.
YENİ KONUT FİNANSMAN PROGRAMI'NIN AYRINTILARI
Yasayla, gerçek kişilerin konut finansmanı taksit ödemelerini
kolaylaştırmak amacıyla taksitlere katkı sağlanacak. Bunun için Cumhurbaşkanı tarafından
belirlenecek bir kamu bankası aracılığıyla ilgili bankalara nakit kaynak
aktarılacak. Bir yıl içerisinde katkı sağlanabilecek konut finansmanının toplam
anapara tutarı 220 milyar lirayı aşamayacak.
Daha önce satılmamış ve yüklenicilerin mülkiyetinde olan konutlarla henüz
başlamamış veya yapımı devam eden projelerden konut edineceklere katkı
sağlanabilecek. Henüz başlamamış veya yapımı devam eden konut projeleri
açısından mülkiyeti yüklenicilere geçecek konutlara ilişkin sağlanacak
finansmanlar da bu kapsamda değerlendirilecek. Gayrimenkul geliştiricileri ile
arsa payı karşılığında inşaat sözleşmesi çevresinde arsa payı sahipleri de
yüklenici kabul edilecek.
Katkılar; yeterli ödeme gücüne sahip olduğu bankalarca değerlendirilen ve katkı
talebinde bulunan gerçek kişilere yönelik konut finansmanı için sağlanacak.
HANE
HALKI GELİRİNİN YÜZDE 30'UNU AŞAN KISMI KADAR DESTEK
İlk üç yıldaki finansman taksit tutarının gerçek kişinin hane gelirinin yüzde
30'unu aşan kısmı kadar miktar, Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesine bu amaçla
konulacak ödenek tertibinden katkı olarak aktarılacak. Yüzde 30'luk oranı yüzde
30 ila yüzde 50 arasında belirlemeye, 3 yıllık süreyi bir yıla kadar indirmeye
Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Konut satış bedeli üzerinden yüzde 5 katkı payı yüklenici hesabından veya
finansman tutarından tahsil edilerek finansmanı sağlayan bankalarda geçici
hesaplara aktarılacak. Bu tutarlar bir yıla kadar finansman taksitlerinin
ödemelerinde kullanılacak. Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek usul ve esaslar
çerçevesinde; bu tutarın bir kısmı veya tamamı finansman anapara tutarından
peşin olarak indirilebilecek, bir yıllık süre ise üç yıla kadar uzatılabilecek.
Tahsil edilen tutar, hiçbir şekilde yükleniciler tarafından geri istenemeyecek.
KATKILARIN
GERİ ÖDENMESİ
Düzenlemeye göre, belirlenen kamu bankası, her ayın ilk beş iş günü içerisinde,
içinde bulunulan aya ilişkin toplam katkı tutarını bir icmal listesiyle
Bakanlığa bildirecek. Bakanlık talep edilen katkı tutarını, bildirim yapılan
ayın 15'ini takip eden ilk iş günü bankaya aktaracak. Bu katkının aktarım günü
ile finansmana ilişkin taksit ödemeleri bankalarca aynı gün olarak
belirlenecek.
Katkıların geri ödeme tutarları, geri ödemelerin başlayacağı tarihe kadar,
finansmanın faiz oranı üzerinden basit faiz yöntemiyle hesaplanacak.
Bankaların, geri ödeme tutarlarını katkıdan yararlananlara rücu etme hakkını
kullanması durumunda geri ödemelerin başlamasından sonra ek bir faiz oranı
uygulanmayacak.
Geri ödemelerin, katkıdan yararlananlarca yapıldığına bakılmaksızın, tam ve
zamanında Bakanlığa aktarılmasından finansmanı sağlayan bankalar sorumlu
olacak. Geri ödemelerin finansmanı sağlayan bankalarca tam ve zamanında
yapılmaması durumunda katkı geri ödemeleri, hesaplanacak gecikme zammıyla
birlikte finansmanı sağlayan bankadan ilgili vergi dairesince tahsil edilecek.
Bu kapsamda
finansmanlara ilişkin icra takip sürecinin başlatılması durumunda, hesaplanacak
geri ödemeler, finansmanı sağlayan bankalar tarafından icra takibinin
başlatılmasından sonra en geç 30 gün içerisinde Bakanlığa verilmek üzere,
belirlenecek bankaya aktarılacak.
Taksit tutarı hane gelirinin yüzde 30'unu aşan ancak finansman katkısından
yararlanmak istemeyenler için oluşturulacak geri ödeme planında, ilgili ayda
alınması gereken anapara ve faiz oranı/kar payı tutarı, kalan anapara üzerine
eklenerek ertelenebilecek.
Bu finansmanların vadesinden önce kapanmasının
talep edilmesi durumunda diğer mevzuatta belirlenmiş kapama koşullarına ek
olarak ertelenmiş anapara ve faiz oranı / kar payı tutarı var ise bunların
tamamının ödenmesiyle kapama gerçekleştirilebilecek. Bu hesaplama yöntemine
ilişkin diğer kanunlardaki yasaklayıcı ve sınırlayıcı hükümler uygulanmayacak.
5
YIL DEVREDİLEMEYECEK
Edinilen taşınmazlar, finansmanı sağlayan bankanın talebi üzerine finansman
tarihinden itibaren 5 yıl süreyle tescilsiz iktisap halleri hariç devir ve
temlik edilemeyecek, satış vaadine konu edilemeyecek.
Borçlunun temerrüdü nedeniyle icra takip sürecinin başlatılması durumunda
devir, temlik ve satış vaadine konu edilememesi finansmanı sağlayan bankanın
talebi üzerine terkin edilecek.
Sağlanacak finansman konusu konuta ilişkin düzenlenen değerleme raporunun
yanlış veya gerçeğe aykırı olması halinde, raporu düzenleyen gayrimenkul
değerleme uzmanı veya gayrimenkul değerleme kuruluşu hakkında, Sermaye Piyasası
Kanunu'na göre verilecek idari para cezası tutarları 10 kat artırılarak
uygulanacak. Bu tutar, finansmana konu konutun satış bedelinin yüzde onundan az
olamayacak.
Aktarılacak katkının hak sahipliğinin tespiti ile katkının doğru ve tam
hesaplanmasından ibraz edilen belgeler çerçevesinde konut finansmanını sağlayan
banka sorumlu olacak.
YANLIŞ
BEYANA CEZA
Katkılardan faydalanacak gerçek kişilerin yanlış veya yanıltıcı beyanlarda
bulunduğunun tespit edilmesi durumunda; sağlanan katkılar geri alınacak ve
kullanılan finansman tutarının yüzde 5'i kadar idari para cezası uygulanacak.
Yüklenicilere yanlış veya yanıltıcı beyanlarda bulunduklarının tespit edilmesi
durumunda, finansmana konu konutun beyan edilen satış bedelinin yüzde 25'i
kadar idari para cezası kesilecek.
Bankalar tarafından sağlanacak finansmana ilişkin tutar, vade, faiz oranı / kar
payı, finansman sağlanacak konutların azami satış bedeli, katkılardan
faydalanacak gerçek kişilerin kapsamı; bu kişilerin, konut sahipliği, hane
geliri, hane geliri artış katsayısı ve hanedeki diğer kişilerin konut sahipliği
gibi hususları belirlemeye ve finansmana ilişkin nitelikleri il bazında
farklılaştırmaya, katkı olarak aktarılacak kaynağın kullandırılmasına, katkının
sonlandırılmasına, katkı geri ödemelerine, katkı geri ödemelerinin faiz
hesaplama yöntemi, bu ödemelerin vade koşulları, vadesinden önce ve toplu ödeme
hususlarına, uygulamaya ve denetime ilişkin usul ve esasları belirlemeye,
uygulamaya ilişkin olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve
gerçekleştirilecek işlemlere ilişkin diğer hususları belirlemeye Cumhurbaşkanı
yetkili olacak.
Bu kapsamdaki konut finansmanları 31 Aralık 2023'e kadar kullandırılabilecek, Cumhurbaşkanı bu süreyi 31 Aralık 2024'e kadar uzatmaya yetkili olacak. (CNGHaber)