Kastamonu’nun vatandaşlara ve ziyaretçilere en doğru
şekilde aktarılıp anlatılabilmesi için yeniden projelendirilen ve Kuzey Anadolu
Kalkınma Ajansı (KUZKA) tarafından desteklenen müze, Kastamonu Valiliği hizmet
binası zemin katında 2019 yılında başlayan restorasyon çalışmalarının
tamamlanması ile 2022 itibariyle hizmet vermeye başladı.
Yenilenen yüzü Kastamonu Kent Tarihi Müzesi, modern müzecilik anlayışı içerisinde, bilimsel değerlendirmeler ile teknolojinin ve görsel eser sergisi ile bütünleştirilerek Avrupa standartlarında bir müze haline gelen müze, restorasyon çalışmalarının tamamlanmasının ardından 1 yıl içerisinde 8 bin 797 ziyaretçi ağırladı.
Restorasyonunun ardından ziyarete açılmasının birinci yılı sebebiyle müze içerisinde bir toplantı düzenlendi. Toplantıya Vali Avni Çakır’ın yanı sıra; İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Nida Sinsi, İl Genel Meclisi Başkanı Güray Parçal ve İl Kültür Turizm Müdürü Fahrettin Şenoğlu ile davetliler katıldı.
KARASALİHOĞLU: “MÜZENİN TEMEL AMACI KENTİMİZ VATANDAŞLARININ KENTİN BİR PAYDAŞI OLMASI”
Toplantıda açılış ve bilgilendirme konuşması yapan Kastamonu Kent Müzesi Sorumlusu Arkeolog Dr. Murat Karasalihoğlu; “Müzenin restorasyonunun ardından Kastamonu’nun kültürel atmosferini genişletmek; içinde yaşadığımız kenti çok kültürlü katmanlaşmasının, özellikle içinde yaşadığımız kentteki insanların fark etmesini sağlamak, bunun bir miras olduğunu ve bu mirasın geleceğe aktarılması gerektiği inancıyla çıktığımız yolda yeniden doğarak bir yılımızı doldurduk. Kastamonu Kent Müzesi, Tarihi Kentler Birliği’nin tavsiye kararı doğrultusunda ‘Dökümantasyon ve Arşiv Merkezi’ olarak 2002 yılında kurulmuş, ilerleyen süreçte kamu eli ile toplanan sınırlı koleksiyon ile müze niteliğine doğru yol almıştır. Müze, bu ilk evresinde Hükümet Konağı’nın zemin katının bir bölümünü kullanmıştır. Hükümet Konağımızın 2016 yılında restorasyona girmesi ile kapanan Kent Müzesi, restorasyon uygulamasının bitimi ile 2018 yılında çağdaş müzecilik ilkeleri doğrultusunda, Kastamonu kimliğinin en doğru şekilde aktarılıp anlatılabilmesi için yeniden projelendirilmiştir. Kastamonu Kent Müzesi Projesi KUZKA TR82/19/TAG/0004 - 2019 Yılı Turizm Altyapısının Geliştirilmesi (TAG) Mali Destek Programınca desteklenmiştir. 2019 yılı ile birlikte sözleşmesi yapılan yeni müzemiz için çalışmalara başlanmış ve 2022 yılı başı itibariyle hem araştırmacılara hem de ziyaretçilere hizmet vermeye başlamıştır. Yenilenen yapısı ile Kastamonu Kent Müzesi, tamamen çağdaş müzecilik ilkeleri doğrultusunda, bilimsel verilerin değerlendirilmesi ile teknolojik ve grafik uygulamalar ve eser sergisi unsurları kullanılarak tasarlanıp oluşturulmuştur. Bir kent müzesi yaratma fikrinin amacı Kastamonu’nun sahip olduğu değerlerin elden geldiğince gün yüzüne çıkması ancak en doğru şekilde anlatılabilmesidir. Bu doğrultuda kent kimliğini oluşturan tarihsel, kültürel, sosyal, ekonomik ve turizm değerleri ele alınmış ve en doğru şekliyle değerlendirilip müze ziyaretçilerine sunulması sağlanmıştır. Müzenin temel amaçlarından biri de ‘kentlilik’ kavramı çerçevesinde, kentimiz vatandaşlarının da kentin bir paydaşı olması, değerlerine sahip olması koruyup yaşatmasını sağlanmasıdır” dedi.
“ZİYARETÇİLERİN ‘NASIL BİR KENT VE İL’ GEZECEKLERİNE DAİR BİRÇOK SORU VE BOŞLUĞU GİDERİYOR”
Müzenin içeriğinde neler barındırdığından bahseden Karasalihoğlu; “Kent Müzesinden 4 ana seksiyondan oluşmaktadır. İlk bölüm ilin Jeolojik Tarihinden başlayarak 20. yüzyıla kadar gelen tarihsel süreci kronolojik bir şekilde sunulmuştur (Mosasaurus Hoffmani su kertenkelesi dijital ve grafik uygulaması, su canlısı fosilleri, flora-fauna; Prehistoryadan-Bizans’a Kastamonu, Milli Mücadele, Şapka İnkılabı). Daha sonra kent kültürüne geçiş yapılıp kentin ekonomik ve beşeri unsurları ile anıtsal ve sivil mimarlık kültürü aktarılmıştır. Üçüncü bölüm olarak kentin sosyal tarihi üzerinden önemli başlıklar seksiyonlar halinde ziyaretçilere sunulmuştur (Gastronomi, halk müziği ve âşıklık, el sanatları, turizm, sinema kültürü, basın tarihi, eğitim tarihi). Son bölüm ise çocuklar ve öğrenciler için bir atölye olarak tasarlanmış (Kastamonu Halk Anlatıları, Masallar, el sanatları uygulamaları vb.), aynı zamanda bu bölüm kadim Kastamonu Kültürü içinde müzede yer verilemeyen başlıkların anlatılabilmesi için geçici sergi salonu olarak da düşünülmüştür. Dünyadaki günümüz kent müzeciliğin temel amaçlarından biri de ‘kent belleğinin’ oluşturulmasıdır. Özellikle aynılaşan bir dünyada, hızla unutulan geçmiş kültürel miras gibi tehlikelere karşında, kentlerin kültür ve geçmiş belleklerinin korunması kent müzeleri bir arşiv mekanı olarak öne çıkarmaktadır. Kastamonu Kent Müzesinde oluşturulan kütüphane ve bilgi işlem merkezimiz ile sahip olduğumuz koleksiyonlar ile bağışlanmakta olan kentin belleği olan fotoğraf, efemera, belge vb. birçok unsur fiziksel ve dijital olarak kollekte edilerek, bilgi olarak yeniden üretimlerle müze arşivini oluşturacaktır. Kastamonu Kent Müzesi’nin temel amaçlarından biri olan Kastamonu’nun sahip olduğu birçok kültürel değerin hem kentlisine hem de ziyaretçilerini doğru bir şekilde sunulmasıdır. Kentin birçok kültürel değerinin konsantre bir biçimde ziyaretçilere sunulduğu müzemiz, özellikle kente dışarıdan gelen turist ve ziyaretçilerin Kastamonu destinasyonları için iyi bir başlangıç noktasıdır. Kentin kültürel değerleri yanında, il genelinin turizm özellikleri üzerine de bilgiler sunan müzemiz, ziyaretçilerin ‘Nasıl bir kent ve il’ gezeceklerine dair birçok olası soru ve boşluğu gidermektedir” ifadelerine yer verdi.
2022-2023 yılı faaliyetlerinin ana amaçlarını paylaşan Karasalihoğlu; “Kentin doğru tanıtımını yapmak için ziyaretçi ağırlamak, turistler için Kastamonu destinasyonlarının başlangıcını oluşturmak; kent belleği oluşturmak için arşiv ve koleksiyonlar yaratmak; kent kültürüne katkı sağlamak için faaliyetler yürütmek” dedi.
Karasalihoğlu, müze kütüphanesi hakkında ise; “Kütüphane toplam kitap sayısı: 2 bin 814 (+ bin 850). Kütüphane bağışçıları: Murat Başesgioğlu, Nail Tan, Sakine Esen Eruz, Metin Boyacıoğlu, Mustafa Eski, Neyno Kitap-Yayınevi” bilgisini paylaştı.
Müze Koleksiyonu’yla ilgili ise Karasalihoğlu; “Koleksiyon Bağışçıları: Abdullah Özengici, Ahmet Tekeli, Mahmut İslamoğlu, Metin Boyacıoğlu, Nail Tan, Oğuzhan Arslan, Süheyla Tepeyurt Eralp, Tayfun Karasalihoğlu, Tuncay Akdoğanlı, Tuncay Sakallıoğlu,Ümran Baskın,Yavuz Ballık. Fotoğraf-Efemera Bağışçıları: Abdullah Özengici, Akdoğanlı Ailesi, Ali-Ömer Kesercioğlu, Metin Boyacıoğlu, Yavuz Ballık. Katkı Sağlayan Bağışçılar: Aysın Turpoğlu Çelik, Mahmut İslamoğlu” dedi.
ZİYARETÇİ SAYILARI
Ziyaretçi sayılarına ilişkin bilgiler de veren Dr. Karasalihoğlu; şunları kaydetti “Bir yıl içerisinde 8 bin 797 ziyaretçi ağırlandı. Bunların 40’ı yabancı turist; bin 737 (bin 630 öğrenci + 107 öğretmen), 7 bin 20 sivil ziyaretçi.”
Üniversiteler ile işbirliği noktasında bilgilendirmeler yapan Murat Karasalihoğlu, Kastamonu Üniversitesi Turizm - Eğitim ve İletişim Fakülteleri, halk bilim, eğitim ve proje hazırlama, okul dışı öğrenme, rehberlik, müzecilik, müze eğitimi vb. dersler noktasında işbirliği yaptıklarını; Karabük Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, 19 Mayıs Üniversitesi-Mimarlık Fakültesi’yle de işbirliği yaptıklarını kaydetti.
TRT, TRT Diyanet TV, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk Tarih Kurumu ve dijital platformlarda belgesellerin çıktığını belirten Karasalihoğlu; Anadolu Kültür Atlası 2022 Ağustos ‘Müzeler’ özel sayısı ile 2023 Ocak sayılarında hem Kent Müzesi hem Kastamonu’nun antik dönem tarihi makaleleri ile uluslararası Cedrus ve Folklor ve Edebiyat Dergilerinde bölge arkeolojisi ve kültürü üzerine bilimsel makalelerin yayınlandığını söyledi.
Müze Sorumlusu Karasalihoğlu, Kent Müzesi Seminerleri ve basın faaliyetleri hakkında da bilgilendirmelerde bulundu. Kastamonu Kent Müzesi’nin 2023 Programlarında ise Kent Müzesi Ulusal Konferansları, Kent Müzesi Seminerleri, Masal ve Performans Atölyesi, Yabancı Dillerde seksiyonlar, kütüphane ve arşivlerin çevrimiçi kamuya açılması, Kent Kimliğine Yönelik Bellek Oluşturma gibi çalışmaların olacağı paylaşıldı.
ÇAKIR: “ÜLKEMİZDE TANINAN BİR MEKAN HALİNE GETİRMEYİ BAŞARDIK”
Vali Avni Çakır ise, bir yılını geride bırakan müzeyli ilgili değerlendirmelerde bulunarak; “Kent Müzemizin kuruluşundan bu güne kadar geçirdiği safhayı çok güzel bir şekilde özetledi. İşi ehline teslim edince de ortaya çok güzel uygulamaların, faaliyetlerin çıkacağı da bir gerçek. O anlamda biz Özel İdare olarak KUZKA ile yapmış olduğumuz bu güzel işbirliği sonucunda ortaya böylesine güzel bir mekan çıktı. Özel İdaremizin bu konudaki sahip olduğu potansiyel ve mesleği gereği de bu konuya son derece yakın Murat Bey’le de bir yıllık süreçte Kent Müzemizi sadece ilimizde değil ülkemizde de tanınan bir mekan haline getirmeyi bence başardık. Kastamonu, gerçekten de gelen herkesin hayranlıkla ayrıldığı, sıradan bir şehre gelmediğini daha şehre girdiği andan itibaren hissettiği müstesna bir şehir. Bir şehri de böyle kadim bir şehir yapan değerler de her türlü değerlerinin bir arada çok güzel bir şekilde yaşatılmasıyla oluyor. Burada yaşayan insanların da bu sürece çok büyük katkısı var. Biz tüm bu şehre şehir özelliği katan değerlerin bir arada, tüm ziyaretçilere uygun bir mekanda gösterilmesi amacıyla bu alanı tertip etmiştik. Burada da gerçekten Kastamonu’nun çok güzel bir tanıtımı gerçekleşiyor. Burayı gezen herkes çok büyük bir beğeniyle ayrılıyor. Bizim anladığımız klasik müzeciliğin ötesinde artık biraz daha teknolojik imkanların kullanılarak insanların çok farklı açıdan ve çok da etkili bir şekilde, çok daha küçük bir mekanda sunma imkanı oldu. Bu anlamda buranın bir benzerini de İnebolu’da Türk Ocağı binasında da faaliyete geçirdik. Orada da çok güzel geri dönüşler alıyoruz” şeklinde konuştu.
“SOSYAL MEDYADAN TANITIM ÇOK ÖNEMLİ”
Sosyal medya tanıtımına da dikkat çeken Vali Çakır; “Mekanı yapmak kadar işletmek de çok önemli. Burayla alakalı çok güzel dönüşler alıyorum bu da benim çok hoşuma gidiyor. Burada bizim temel felsefemiz, 7 yaşındaki çocuk dahi gelse bir profesyonel heyet de gelse herkese aynı ciddiyetle aynı güler yüzle, samimiyetle yaklaşarak müzemizi tanıtmak. Bu anlamda da arkadaşlarımız da burada bu işi çok güzel bir şekilde götürüyorlar. Buranın daha efektif kullanılması, daha farklı yerlerdeki çalışmalarımızı da sağlıklı bir şekilde buraya entegre edilmesi noktasında da burada gönüllülük esasıyla katarak; buranın belki açma kapama saatlerini yayabiliriz. Bir yıllık kısa sürede 10 bine yaklaşan ziyaretçi sayısı… İnşallah ilk etapta 20-25 bine, daha sonra da 50 bin 100 binli rakamlara da ulaşılacak diye düşünüyorum. Sosyal medyadan tanıtım çok önemli. Maalesef bu konuda Kastamonu’da çok çok gerilerdeyiz. Milyonu aşan büyük bir aileyiz. Sosyal medya hesaplarında bu konudaki bütün çalışmalarımıza rağmen çok çok düşük rakamlardayız. 2 buçuk sene önce Valiliğin sosyal medya hesabı yoktu şu anda 10 binli rakamlardayız ama yakın illerin yarısı kadarız. Bu konuda başta şahsım olmak üzere hepimizin eksikliği olarak görüyorum. Özellikle de gurbetteki Kastamonulularımızın desteklerini daha çok bekliyorum. Bu konuda biz derneklerimizle irtibata geçtik. Daha geniş bir aile olalım şeklinde çabalarımız oldu ama maalesef şu ana kadar bunun karşılığını güçlü bir şekilde göremedik. Basit bir fotoğrafla birçok tanıtım faaliyetinden daha fazlasını yapabiliyorsunuz. Sıradan gibi gözüken bir fotoğraf paylaşımı etkileşimle beraber on binlere yüz binlere ulaşıyor. Geçen ay sosyal medyayla uğraşan 5 gencimizi getirdik. Yapmış olduğu paylaşımlarda sadece sosyal medyadan 8.1 milyon kişiye ulaşılmış. Dolayısıyla sosyal medya çok önemli” dedi.
“İLİMİZE GELEN HERKESİN DAHA BURADA ŞEHRE AŞIK OLMALARINI HEDEFLİYORUZ”
Vali Avni Çakır, son olarak şu ifadelere yer verdi: “İlimize gelen herkesin, Kastamonu’yu gezmeye başlamadan önce şehirle alakalı bilgilere burada ulaşmasını, daha burada şehre aşık olmalarını hedefliyoruz. Şu ana kadar da bunu başardığımızı düşünüyoruz. Sizlerin de desteğiyle, arkadaşlarımızın da üstün gayretleriyle beraber, çok daha geniş kitlelere ulaşacağız. Bu güzel alanın oluşturulmasında başta önceki Valilerimize, KUZKA’daki yönetim kurulu üyelerine, İl Genel Meclisimize, İl Özel İdaremize ve burayı bir ev sıcaklığında misafirlerine gösteren değerli arkadaşlarıma çok teşekkür ediyorum.” (Emre Çevikoğlu)