‘İmar değişiklikleriyle yapılan vurgunların hesabı sorulmalı’

‘Coğrafi Bilgi Sistemleri’ teklifiyle ilgili Meclis’te söz alan Milletvekili Baltacı: ‘İmar değişiklikleriyle yapılan vurgunların hesabı sorulmalı’ CHP Kastamonu Milletvekili Hasan Baltacı, TBMM’de görüşmeleri devam eden ‘Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’ üzerine CHP adına konuştu. 17 yıldır AK Parti’nin ayrıcalıklı imar değişiklikleriyle birçok yandaşına ve belediyesine rant sağladığını öne süren Baltacı, bu kanunla geç kalınmış bir adım atıldığı görüşünü dile getirdi. Ayrıca Milletvekili Baltacı, Kuzeykent’te karting alanı olarak bilinen ve belediyenin AK Parti’de olduğu dönemde satılan alanı da Meclis kürsüsünde örnek gösterdi. “YAPILAN VURGUNUN HESABINI VERİN” Hasan Baltacı, Kuzeykent 1314 ada, 1 nolu parselin 18 uygulaması sonucu elde edilmiş bir park alanı iken bu park alanının imar planı değişikliğiyle yasaya aykırı bir şekilde ticari alana dönüştürülüp daha sonra da ihaleyle satıldığını söyledi. Kanunda ‘18 uygulamasıyla elde edilen yeşil alanlar, otoparklar amacı dışında kullanılamaz’ denilmesine rağmen bu alanın amacı dışında kullanıldığını söyleyen Baltacı; “Bugünden sonrasını planlamak ne kadar önemliyse bugüne kadar imar planları değişiklikleriyle yapılan vurgunların da hesabını sormak bir o kadar önemlidir” ifadelerini kullandı. “GİDERAYAK TARİHİN ÇÖPLÜĞÜNE ADINIZI YAZDIRMAYIN” Bu kanun teklifiyle Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı verdiği Ahlat’taki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na kılıf uydurulmaya çalışıldığını da iddia eden Milletvekili Baltacı; “İnsanlarımız doğalgaz faturasını ödeyemediği için, doğalgazla ısınan evlerine soba alırken saray konusunda ısrar etmek, bu ülkede depremzedeler çadırda yaşarken saray konusunda ısrar etmek gerçekten akıl dışıdır. Ben samimiyetle iktidar partisini ve ortağını uyarıyorum, diyorum ki; tarihin çöplüğü saray inşa edenlerle doludur. Giderayak tarihin çöplüğüne kendinizi de yazdırmayın” diye konuştu. “İMAR KANUNU ELEŞTİRİYE MUHTAÇTIR” Elâzığ ve Malatya'da meydana gelen depremden dolayı hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yakınlarına başsağlığı, yaralılara da acil şifalar dileyen Baltacı; “Önce Silivri, sonra Manisa, şimdi Elâzığ derken, aslında doğa bizi uyarıyor. Tam da böylesi bir zamanda önümüzde, her ne kadar adı Coğrafi Bilgi Sistemleri Hakkında Kanun Teklifi olsa da esasında tamamı imar değişikliğine dayanan bir kanun teklifi duruyor. Bu kanun teklifiyle birlikte Gecekondu Kanunu'nda, Kıyı Kanunu'nda ve İmar Kanunu'nda önemli değişiklikler yapılıyor. Şimdi bunlardan bazılarında, özellikle İmar Kanunu'nda yapılan bazı değişiklikler önemli olmakla birlikte eleştiriye muhtaçtır diye düşünüyorum. Bu kanun teklifiyle birlikte özellikle toplumun hassasiyet gösterdiği bir konuda yani parsel bazında nüfusu, yapı yoğunluğunu, kat adedini ve bina yüksekliğini artıran imar plan değişikliği bundan sonra yapılamayacak, plan değişiklikleri parsel bazında değil ada bazında yapılacak. ‘Yükseklik serbest’ ifadesi kaldırılacak, tüm binaların yükseklikleri sınırlandırılarak belirlenecek” dedi. “GEÇ KALINMASININ NEDENİ RANT ODAKLARININ İKTİDAR ÜZERİNDEKİ VESAYETİDİR” Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’nin önemli bir değişiklik olmakla birlikte aynı zamanda itiraf olduğunu da savunan Baltacı; “17 yıl boyunca yaptığımız eleştirilerin ne kadar haklı olduğunu göstermektedir. Geç kalınmış bir adımdır ama bu gecikmenin esas sebebi, rant odaklarının iktidar üzerindeki vesayetidir. Bu değişiklik 17 yıl içerisinde, 17 yıl gibi uzun bir sürede istenildiği zaman yapılabilirdi. Şimdi, biz bunu söylediğimizde iktidar cephesinden haklı bir eleştiri geliyor, deniliyor ki; ‘Bizden önce yani on yedi yıl önce, AKP iktidarından önce parsel bazında değişiklik yapılmıyor muydu?’ Doğru, sizden önce de bu değişiklikler yapılıyordu ama siz iktidara gelirken ‘Biz yasaklarla, yoksullukla ve yolsuzlukla mücadele edeceğiz’ dediniz ve 17 yıl boyunca her zaman Meclis’te sayısal çoğunluğa sahiptiniz, yani istediğiniz zaman bu yasayı değiştirip parsel bazında imar değişikliğini istediğiniz zaman başarabilirdiniz. Bu 17 yıl içerisinde bizler parsel bazında imar değişikliği yapmayalım, imar planı değişikliğiyle kimseye rant sağlamayalım, kıyılarımız, ormanlarımız, şehirlerimiz birer rant alanına dönüşüp talan edilmesin diye bu Meclis çatısı altında çok mücadele verdik. 1999 depreminin acı deneyiminden sonra her fırsatta Türkiye'nin bir deprem kuşağında yer aldığını, bu sebeple kentlerimizi acilen yenilememiz gerektiğini, dönüştürmemiz gerektiğini ve depreme hazır olmamız gerektiğini defalarca ifade ettik, ifade etmeye de devam ediyoruz. Bunun için kapsamlı ve köklü bir imar değişikliğiyle birlikte planlama, uygulama ve yapım süreçlerinin rant üzerinden değil, bilim ve akıl üzerinden yeniden organize edilmesi gerektiğini defalarca anlattık. Bu süreçlerin şeffaf, katılımcı ve sürdürülebilir olması gerektiğini de ayrıca ifade ettik. Yerel yönetimlerin elindeki planlama yetkisinin, rant çevrelerinin isteği ve arzusu doğrultusunda, kimi zaman büyükşehirler eliyle, kimi zaman Çevre ve Şehircilik Bakanlığı eliyle, kimi zaman TOKİ eliyle, kimi zaman Kültür ve Turizm Bakanlığı eliyle değiştirilmemesi gerektiğini belki bu kürsülerden binlerce defa söyledik. Parça parça yapılan kanun değişikliklerinin, imar aflarının sorunu çözmeyeceğini; aksine, derinleştireceğini ifade ettik. Şimdi, bugünkü tabloya baktığımızda, ne kadar haklı olduğumuzu bir kez daha görebiliyoruz” dedi. “18 UYGULAMASINDAN ELDE EDİLMİŞ PARK, TİCARİ ALANA DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞ VE SATILMIŞ” 2018 yılında kamuoyuna da mal olan TOKİ'nin uzmanları tarafından yapılmış, hazırlanmış bir rapor olduğunu belirten Baltacı konuşmasını şöyle sürdürdü; “Bu rapor, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Bakanlık eliyle yapılan ayrıcalıklı imar planı değişiklikleriyle kimlere rant sağlandığını ve kentin nasıl yok edildiğini ortaya koyuyor. Sadece 76 mega projeyle İstanbul'da toplam 12 milyon 400 bin metrekareden fazla inşaat yapılmış. Bu inşaatlardan tam olarak 240 milyar lira haksız kazanç elde edilmiş. Bunlardan bazılarını biliyorsunuz, bazılarını tekrar etmekte yarar olduğunu düşünüyorum; Mesela Torun Center. Torun Center'ın 87 bin metrekare inşaat hakkı varmış, 342 bin metrekareye çıkmış. Kadıköy'de yapılan Four Winds'e ait yapıda 40 bin metrekare inşaat alanı varmış, 150 bin metrekare inşaata çıkmış. Diamond of İstanbul'da 63 bin metrekare inşaat alanı, 170 bin metrekareye çıkmış. Devamında, Maslak 1453 Projesi'nde yani Ağaoğlu'na ait projede 489 bin metrekare inşaat alanı, 1 milyon 684 bin metrekareye çıkmış. Devamında, Kadir Topbaş'ın damadının da ortak olduğu bir projede 84 bin metrekare olan inşaat alanı, 280 bin metrekareye çıkmış. Yani İstanbul'da rant paylaşımı olanca hızıyla devam etmiş. Sadece İstanbul'da mı devam etmiş? Bakın, bir Anadolu kenti Kastamonu'dan örnek vereyim. Burası Kastamonu merkez Kuzeykent'e ait 1314 ada, 1 nolu parsel. 18 uygulamasından elde edilmiş bir parkı görüyorsunuz ve bu park alanı imar planı değişikliğiyle yasaya aykırı bir şekilde ticari alan olarak değiştirilmiş, satılmış, ihale edilmiş, rant elde edilmiş. Ne diyor 18 uygulaması? Diyor ki: ‘18 uygulamasıyla elde edilen yeşil alanlar, otoparklar, amacı dışında kullanılamaz.’ Ama amacı dışında kullanılmış değerli arkadaşlar. Aslında Türkiye'nin birçok yerinde bunun gibi binlerce örnek gösterilebilir” şeklinde konuştu. “BUGÜNE KADAR ELDE EDİLEN RANTLARLA İLGİLİ NE DİYECEĞİZ?" Konuşmasını sürdüren Hasan Baltacı; “Şimdi bu kanunla birlikte diyorsunuz ki: Parsel bazında imar planı değişikliğini yasaklayalım, ada bazında imar planı değişikliği yapalım. Peki, madde bu kadar masumken ben maddeye baktığımda uygulamada çıkacak sorunları buradan görebiliyorum. Maddede diyor ki: ‘Ada bazında yani o adanın içerisindeki hak sahipleri eğer talep ederse ada bazında imar değişikliği yapalım. Bir şartım var, o şartım da bu yaptığım imar planı değişikliğiyle ortaya çıkacak değer artışının tamamını bana vereceksin.’ Orada da bir haksızlık var ama işte ‘Bir kısmını belediyeye, bir kısmını genel bütçeye vereceksin, aslan payını genel bütçeye alacaksın’ diyor ama esas tehlikeli olan madde şu; ‘Vatandaşların talepleri doğrultusunda yapılan değişiklikten para alacaksın.’ Peki, bu değişikliği bakanlık yaparsa, peki, bu değişikliği belediye eliyle yaparsan değer artış bedelini kim ödeyecek? Şimdi düşünün, vatandaş birbirini ikna etmek yerine, gelip bir bakanı, bir belediye başkanını ikna edebilir mi? Bunun sayısız örneği var. Şimdi bu örnekler ortada dururken bu kanunla birlikte önümüzdeki süreci planlayacağız ama bugüne kadar elde edilen rantlarla ilgili ne diyeceğiz? Atı alan Üsküdar'ı geçti mi diyeceğiz değerli arkadaşlar?” dedi. “ADAMINI BULAMAYAN RANT VERGİSİ ÖDEYECEK” “Adamını bulan, yolunu bulan para ödemeyecek” diyen CHP Milletvekili Baltacı, şöyle devam etti; “Ayrıca, bu kanunla birlikte parsel bazında değişiklik yapma yetkisi belediyelerde yasaklanıyor ama diğer kamu kuruluşlarında yani belediyeyle aşılamayan yerlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığıyla, TOKİ'yle aşılan yerlerde parsel bazında imar değişikliğiyle ilgili bir kısıtlama getiriliyor mu? Getirilmiyor. Bu ne demektir? Eski hamam eski tas. Adamını bulan, yolunu bulan para ödemeyecek. Yolunu bulamayan, adamını bulamayan rant vergisi ödeyecek değerli arkadaşlar. Bir diğer konu da imar planı yapım aşamasında, arsa ve arazi düzenlemesi yapım aşamasında yargılamanın kısaltılmasıyla ilgili bir madde var. Evet, yargılama çok uzun sürüyor ama ivedi yargılama usulüyle eğer bu davalar görülmeye devam ederse birincisi, bir üst makama başvuru yolunu kapatacağız. Ayrıca, yürütmenin durdurulması hakkında yapılacak itirazların da önünü tıkayacağız. Yani aslında yargılamayı ivedi yapalım derken başka hak kayıplarına da sebebiyet vereceğiz.” “MİLLET BAHÇESİ’NDEKİ ISRARI ANLAMAK MÜMKÜN DEĞİL” Bu teklifte Kıyı Kanunu'yla ilgili bir düzenlemenin de olduğuna dikkat çeken Baltacı; “Kıyı Kanunu'yla ilgili düzenlemenin son maddesine "millet bahçeleri" ifadesi eklenmiş. Yani bu millet bahçesiyle ilgili ısrarın ne olduğunu anlamak gerçekten mümkün değil. Millet bahçeleri görünen o ki aslında, yeşil alanlar yaratmak değil, iktidarın siyasi ve ideolojik tercihinin kent merkezlerine uygulanmasından başka bir şey değil. Az önce sorulan sorulardan birine Başkanım şöyle bir cevap verdi, ‘Biz bunu yönetmelikte düzenledik’ dedi, ama yönetmelikte atıf yapılan millet bahçeleri uygulama rehberi henüz çıkmadı. Yani millet bahçelerinin neye dönüşeceğini hiçbirimiz bilmiyoruz” şeklinde konuştu. “AHLAT’A YAPILACAK SARAY’A KILIF UYDURUYORUZ” Kanun teklifinde ilginç bir maddenin olduğunu, bunun da Anayasa Mahkemesinin iptal kararı olmasına rağmen, Ahlat'ta yapılacak yerle ilgili olduğunu öne süren Baltacı; Hasan “Bir belediye başkanının Cumhurbaşkanına yaranmak için verdiği söz üzerine yapılacak Cumhurbaşkanlığı sarayıyla ilgili bu kanunda biz, aslında yapılmış bir inşaata kılıf uyduruyoruz değerli arkadaşlar. Anayasa Mahkemesinin vermiş olduğu kararı arkadan dolaşıyoruz, inşaata göre kanun çıkarıyoruz değerli arkadaşlar. Bunun sonu yok” dedi. “MECLİSİN İŞİ DEPREM OLDUKTAN SONRA RAHMET OKUMAK DEĞİL” Meclisin işinin deprem olduktan sonra Allah'tan rahmet dilemek olmadığını vurgulayan Milletvekili Baltacı; “Meclisin işi, Türkiye genelinde kente karşı işlenen suçları, imar vurgunlarını araştırmak olmalı. Bugünden sonrasını planlamak ne kadar önemliyse bugüne kadar imar planları değişikleriyle yapılan vurgunların da hesabını sormak bir o kadar önemlidir. Eğer yapılan iş yapanın yanına kâr kalacaksa adalet bunun neresinde?” diye konuştu. (Bülten)